Aktualności

Szczekocińskie Zuchy

Położona na północny wschód od Zawiercia miejscowość Szczekociny, dla większości mieszkańców stolicy powiatu to już niemal inny kraj. Kto bowiem zdaje sobie sprawę z tego, co się dzieje ponad 40 km od miasta nad Wartą. A jednak kwitnie tam życie kulturalne i społeczne, między innymi za sprawą młodych ludzi z Hufca ZHP Szczekociny im. 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego.

Tradycje harcerskie na ziemi szczekocińskiej sięgają roku 1916, kiedy to Stanisław Lasocki, późniejszy nauczyciel, założył pierwszą w mieście drużynę harcerską. Początkowo liczyła ona 36 harcerzy, pochodzących z młodzieży pracującej i uczącej się.

Czas był wtedy wyjątkowy. Młodzi ludzie byli członkami różnych organizacji mających za zadanie zarówno przygotowanie młodych patriotycznych serc, jak i zahartowanie przyszłych żołnierzy Rzeczpospolitej.

Więcej informacji o szczekocińskich harcerzach mamy dopiero po roku 1918, kiedy drużyna ta staje się gimnazjalną, zostaje podzielona na zastępy i dysponuje już własną świetlicą. Liczyła wówczas 40 osób.

Czterech z nich – Piotrowicz, Wtorek, Beno i Rojek – w odpowiedzi na rozkaz przewodniczącego ZHP, gen. Józefa Hallera, stanęło w obronie Polski. Służyli w 201 Pułku Piechoty. W walkach pod Warszawą zabity został druh Beno.

W roku 1921 doszło do poświęcenia sztandaru otrzymanego od Towarzystwa „Piechur”. Podczas uroczystości drużyna po raz pierwszy wystąpiła w strojach harcerskich.

Natomiast w roku 1926 powstaje w Szczekocinach Drużyna Żeńska im. Królowej Jadwigi. Następna Drużyna Żeńska powstała w roku 1931 i przyjęła imię Emilii Plater. Była ona nastawiona na kształcenie sanitariuszek. Drużyny męskie i żeńska świetnie ze sobą współpracowały. Starano się kłaść nacisk nie tylko na rozwój tężyzny fizycznej, ale i na kształtowanie harcerskiej świadomości i etyki. Organizowano m.in. wspólne wyjazdy i spotkania choinkowe.

Niestety już w 1934 r. Gimnazjum w Szczekocinach zostało zamknięte z powodów finansowych. Wraz z zamknięciem szkoły doszło do likwidacji gimnazjalnych drużyn harcerskich. Uczniowie ze szczekocińskiego gimnazjum zostali przeniesieni do szkół w Częstochowie, Krakowie, Miechowie, Olkuszu i Kielcach. W niektórych z tych placówek kontynuowali działalność harcerską. W Szczekocinach jednak aż do II wojny światowej Hufiec pozostał w zastoju. Po wybuchu wojny, harcerze sformowali się w Szare Szeregi. Prawdopodobnie 3 września 1939 r. jeden z nich granatem unieruchomił dwa czołgi niemieckie, wjeżdżające od strony Lelowa. Tożsamość tego człowieka pozostaje nieznana po dzień dzisiejszy.

Harcerze prowadzili tajne nauczanie, m.in. historii i geografii.

Po wojnie harcerstwo odrodziło się w Szczekocinach w roku 1946 w Szkole Podstawowej nr 2. Niestety w czasach komunizmu idea przedwojennego skautingu była tępiona, a ZHP został włączony w struktury Związku Młodzieży Polskiej. Czyniono również trudności w kwestii nadania hufcowi imienia 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego. Dopiero we wrześniu 1993 r. doszło do nadania tego imienia oraz wręczenia sztandaru podczas biwaku hufca w Szkole Podstawowej nr 1.

Pracę szczekocińskiego Hufca możemy podzielić na dwie zasadnicze części. Pierwsza z nich odbywa się za biurkiem w Komendzie Hufca ZHP Szczekociny, przy ulicy Krakowskiej 23. Pracują tam Kinga Janaska i Anna Mróz. Poza zamiłowaniem do harcerstwa łączą je również więzy krwi, są bowiem kuzynkami pochodzącymi z rodziny o harcerskich tradycjach.

Ich zadaniem jest przede wszystkim dbanie o sprawną infrastrukturę Hufca. Starają się o dofinansowania na rzecz harcerzy, organizowanie zakupów i przygotowywanie posiłków na biwakach. Są do dyspozycji interesantów od poniedziałku do piątku w godz. od 1500 do 1800. Sprawna działalność biurowa przekłada się rzecz jasna na dobre funkcjonowanie w terenie.

Szczekociński Hufiec organizuje weekendowe biwaki dla harcerzy poza terenem miasta. Imprezą na większą skalę jest natomiast obóz w Międzywodziu k. Kamienia Pomorskiego, na wyspie Wolin. Przez dwa tygodnie młodzież spędza czas pod namiotami, rozwijając umiejętności sportowe w piłce nożnej i tenisie stołowym. Obóz w Międzywodziu ma już wieloletnią tradycję. Pierwsze wypady nad morze odbywali już na początku lat 70. W tym roku harcerze mają zamiar organizować trzy turnusy.

Organizowane są też imprezy tematyczne, np. „Na traperskim szlaku”, który odbywa się zimą, a jego celem jest pokazanie harcerzom, jak sobie poradzić o tej porze roku na łonie natury. Innym tego typu obozem jest „Las Sherwood”, na którym harcerze

Organizują też cykliczne imprezy, takie jak Andrzejki, Dzień Kobiet, Dzień Papieski czy Jasełka, które w tym roku były prezentowane w Kielcach. Mogą się również poszczycić laureatami w konkursach recytatorskich na szczeblu ogólnopolskim. Są obecni przy okazji każdego święta państwowego. Co roku biorą udział w akcji „Betlejemskie światełko pokoju”, roznosząc bożonarodzeniowy płomyk wszystkim instytucjom na terenie Szczekocin. Harcerze aktywnie włączają się również w wolontariat na rzecz Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Przykład czynnego patriotyzmu dali natomiast podczas sadzenia dębów przy Zespole Szkół w Szczekocinach z okazji Święta Niepodległości w 2009 r.Szczekocińscy harcerze nigdy nie stali obojętnie wobec zagrożenia życia ludzkiego. Pomagali ludności zamieszkującej te ziemie w czasie wszystkich powodzi, jakie miały miejsce w XX w. Walnie przyczynili się do usuwania skutków powodzi stulecia w 1997 r. na terenie woj. świętokrzyskiego i podkarpackiego.W ubiegłym roku, wraz z Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Kultury w Szczekocinach, Hufiec organizował Szczekocińską Wiosnę Kulturalną. Impreza obejmowała popisy recytatorskie, muzyczne i taneczne.Hufiec posiada własny sklepik z umundurowaniem, prowadzi również harcerską pocztę i wydaje okolicznościowe pocztówki.Widocznym owocem ich pracy są liczne puchary i dyplomy, zdobiące ściany komendy Hufca.

Kolejną imprezą ważną dla szczekocińskiego harcerstwa jest Europejski Piknik Rodzinny, również organizowany we współpracy z MGOK. W tym roku odbyła się druga edycja tego ciekawego przedsięwzięcia. Piknik odbywa się w dniach 1-3 maja.W tym czasie odbywa się harcerski biwak, a 2 maja Parada Schummana, podczas której szkoły i drużyny harcerskie prezentują wybrane państwo Unii Europejskiej na terenie zespołu pałacowego w Szczekocinach. Ponieważ impreza odbywa się w czasie Święta Flagi, wszyscy uczestnicy parady otrzymali polskie barwy narodowe z herbem Szczekocin, zaś dzień później rozdano baloniki z symbolem miasta. Choć pogoda w tym roku nie była zbyt zachęcająca, to i tak na imprezie pojawiło się ok. 200 osób, w tym 60 dzieci.
Jak mówi Komendant Hufca, harcmistrz Cezary Huć, wieloletni, doświadczony działacz na rzecz idei skautingu, ta impreza pokazuje „Jak powinna wyglądać tożsamość narodowa w zjednoczonej Europie”.

Żadna organizacja nie będzie sprawnie kierowana, jeżeli zabraknie jej dobrego lidera. Na czele Hufca im. 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego stoi wspomniany Cezary Huć. W roku 1985, jako młody harcerz, został Komendantem Hufce Gidle, a stamtąd w 1987 r. trafił do Szczekocin. Tam pozostał przez dziesięć lat, zaś w 1997 r. objął funkcję komendanta Chorągwi Kieleckiej ZHP. W 2005 r. rozpoczął pracę w Kwaterze Głównej Związku Harcerstwa Polskiego jako skarbnik. Współorganizował Zlot Harcerstwa Polskiego w 2007 r. Do Szczekocin powrócił w roku 2007.Organizacja, która chce zrobić coś dobrego dla innych, nigdy nie może działać w pojedynkę. Hufiec im. 8 Pułku Ułanów Księcia Józefa Poniatowskiego współpracuje czynnie z organami władzy samorządowej i instytucjami oświatowymi. Do stałych współpracowników szczekocińskiego harcerstwa należą burmistrzowie Szczekocin i Dziwnowa, Starostwo Zawierciańskie i Włoszczowskie; szkoły w Moskorzewie i Seceminie w woj. świętokrzyskim oraz Świętokrzyskie i Zachodniopomorskie Kuratorium Oświaty, a także wspomniany wcześniej Miejsko-Gminnym Ośrodek Kultury w Szczekocinach. Jak widać, nie tylko w Zawierciu dzieją się rzeczy warte uwagi.

autor: Damian Domżalski


Artykuł archiwalny rozmowa Damiana Domżalskiego informacje zaczerpnięte z książki Zbigniewa Bryły „Harcerstwo w Szczekocinach 1916-2000. Szkice i wspomnienia”, Szczekociny 2003.