Aktualności

Jeszcze Polska nie zginęła, póki pamiętamy!

Pomimo problemów zdrowotnych, pomimo wieku, pomimo niełatwo zrozumiałych nowości technologicznych  za wszelką cenę starają się kultywować pamięć o II wojnie światowej, jej ofiarach i bohaterach oraz o tradycjach wojskowych. Kto taki. Zawierciańscy kombatanci wojenni.

8 maja, Narodowy Dzień Zwycięstwa i Wolności, święto uroczyście obchodzone w latach 1946-1989. Dziś nieco zapomniane i celebrowane jedynie przez nielicznych, którzy ciągle o nim pamiętają. Wspominają nie tyle święto, co poległych, którzy oddali życie za wolność ojczyzny. W Zawierciu taką osobą, która o poległych  często nieznanych, lecz zasłużonych pamięta jest m.in. Włodzimierz Gorzelak, przewodniczący Powiatowej Społecznej Rady Kombatantów przy zawierciańskim Starostwie Powiatowym. Tradycyjnie jak co roku o godzinie 10:00 w dniu 8 maja przy pomniku Nieznanego Żołnierza pan Włodzimierz wraz z przedstawicielami lokalnych władz oraz członkami Rady składają w milczeniu i zadumie biało-czerwone kwiaty oraz zapalają znicze ku pamięci.  „Nie jestem zwolennikiem wielkich uroczystości, na których przemówienia przyćmiewają prawdziwy cel spotkania. Wolę raczej, żeby było powiedziane jedno mądre słowo lub zdanie. W tym dniu niech nas będzie jak najwięcej, ale niech te uroczystości nie będą męczące. Wolę w spokoju z refleksją wspomnieć minione czasy i cieszyć się ze spotkania z bliskimi mi osobami”  wyjaśnia pan Włodzimierz Włodzimierz Gorzelak jest jednym z najmłodszych i najbardziej aktywnych członków Rady. Wywodzi się on z Polskiego Związku byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych. Jego działalność rozpoczęła się, gdy jako pracownik Huty Zawiercie z racji statusu byłego obozowicza trafił do lokalnego oddziału Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych  do Koła Zakładowego przy Hucie „Zawiercie”.  „Moim pierwszym zadaniem było wystaranie się o należne odznaczenia dla zasłużonych członków. Po wielu miesiącach starań udało mi się uzyskać odznaczenia dla stopnia pułkownika oraz kapitana. I tak ta moja działalność trwa do dziś”  ze skromnością w głosie opowiada p. Włodzimierz. Oficjalnie kombatanckie Koło Zakładowe Huty „Zawiercie” swoją działalność zakończyło w grudniu ubiegłego roku. Aktualnie funkcjonuje Powiatowa Społeczna Rada Kombatantów przy Starostwie Zawierciańskim. Pod opieką Rady znajduje się 14 członków powyżej 80. roku życia, a najstarszą członkinią jest pani Maria Markiewicz, która w tym roku będzie obchodziła setną rocznicę urodzin. Pan Włodzimierz skrupulatnie wymienia pozostałe osoby: „Henryka Biały  prezes Koła Miejskiego ZKRPiBWP; Eleonora Trąba  z Żarnowca, 84-letnia kobieta, ale niesamowicie czynny i zaangażowany organizator wszelkich uroczystości; Zygmunt Molęda  Irządze; Tadeusz Klimas  z AK; Stefan Słopiecki Łazy; kpt. Leszek Snitko  Gołuchowice; Stanisław Krupa  Szczekociny; Marian Obara Wierzbica; Bronisław Sadowski  Poręba; Antoni Zimny  łodowice to moi podopieczni, których staram się odwiedzać przynajmniej dwa razy do roku; najczęściej z okazji Świąt, gdy rozwożę paczki świąteczne. W trakcie tych spotkań, czasem indywidualnych, a czasem grupowych, najczęściej rozmawiamy o problemach życia codziennego oraz wspominamy dawne czasy. W swoich szeregach mamy również honorowego obywatel Zawiercia, 95-letniego p. Władysława Żuka”.
 
Lekcje historii

W zawierciańskim kalendarzu uroczystości oraz na mapie miejsc upamiętniających czasy wojny znajdują się obecnie: rocznica wyzwolenia Zawiercia (20 stycznia), rocznica śmierci ofiar Katynia, Starobielska, Smoleńska, Charkowa i Miednoje (13 kwietnia), Obelisk Ofiar Gestapo (uroczystości odbywają się 28 kwietnia), Święto Wojska Polskiego (15 sierpnia), tablica przy ul. Kościuszki, upamiętniająca podziemną organizację „Płomień” (uroczystości 18 września). „W każdej z tych uroczystości pomagają nam zaprzyjaźnione i współpracujące z nami szkoły, m.in. Gimnazjum nr 5 im. Adama Mickiewicza w Zawierciu oraz Zespół Szkół im. prof. Romana Gostkowskiego w Łazach. Odświętnie ubrani uczniowie dumnie maszerują w poczcie sztandarowym. Szczególnie pięknie wygląda Święto Wojska Polskiego, gdzie w barwach XX Pułku Ułanów uczestniczy Jurajski Szwadron Kawalerii im. króla Jana III Sobieskiego z Porę- by, dowodzony przez porucznika Marka Pałuchę. Nieocenione wsparcie świadczy również p. Monika Pijarska, która z ogromnym zaangażowaniem pomaga mi we wszystkich sprawach formalnych”  opowiada p. Włodzimierz.
 
Dęby Pamięci

Od 2009 roku Rada wraz z Gimnazjum nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Zawierciu bierze udział w edukacyjnym programie „Katyń ocalić od zapomnienia”, wspierany przez Instytut Pamięci Narodowej. Nadrzędnym zadaniem tegoż programu jest wskrzeszenie pamięci o ofiarach zbrodni katyńskiej poprzez zasadzenie 21 473 Dębów Pamięci. Każdy dąb, będący żywym pomnikiem, ofiarowany jest jednej zamordowanej osobie. W Zawierciu takim osobami byli nauczyciel i porucznik Jan Gubała, porucznik Eustachy Serkes, major Władysław Drabarek i podpułkownik Rudolf Geyer. Kolejny Dąb Pamięci pojawił się w 2010 r. w Porębie. Uczniowie Zespołu Szkół im. Mikołaja Kopernika w Porębie ten Dąb dedykowali pamięci porucznika Bolesława Hruta. Pomimo że program zakończył się w 2010 roku, młodzież zobowiązała się do opieki nad Dębami Pamięci posadzonymi na placu szkolnym oraz na Placu im. Teodora Stosika, a tak że obeliskami z tablicami upamiętniają- cymi ofiary NKWD. Zgodnie ze słowami Bogusława Wolniewicza, że Ojczyzna to trzy wielkie rzeczy wspólne: wspólna mowa, wspólna ziemia i wspólna pamięć  dwie z nich każdy z nas już w jakimś stopniu posiada, lecz nad wspólną pamięcią wciąż przyjdzie nam skrupulatnie pracować. Pozostaje nadzieja, że ziarno zasiane przez p. Włodzimierza Gorzelaka przyniesie mieszkańcom powiatu zawierciańskiego obfite plony w postaci niezatartej pamięci o poległych za ojczyznę.
 
Artykuł archiwalny rozmowa Katarzyny Wilk 

Zawiercianin Wiosna 2013 Nr 1 (14)